27 Sht Ekuilibër i drejtë ndërmjet të drejtës për respektimin e jetës private dhe të drejtës për lirinë e shprehjes
Në rastin Mesić kundër Kroacisë (nr. 2) (kërkesa nr. 45066/17, 30.05.2023) Gjykata Europiane për të Drejtat e Njeriut vendosi me 5 vota pro dhe 2 kundër se nuk ka pasur shkelje të Nenit 8 (e drejta për respektimin e jetës private dhe familjare) të Konventës Europiane për të Drejtat e Njeriut. Gjykata tashmë ka vendosur në një rast të ndarë Mesić kundër Kroacisë (kërkesa nr. 19362/18), në të cilën është vendosur për kërkesën e kërkuesit në rastin e padisë së avokatit për shpifje ndaj kërkuesit.
Rasti kishte të bënte me një artikull të botuar në shkurt 2015 nga një portal i lajmeve Dnevno.hr që sugjeronte se kërkuesit, ish-President i Kroacisë, gjatë mandatit të tij, i ishte ofruar ose kishte marrë ryshfet në lidhje me prokurimin e automjeteve të blinduara për ushtrinë kroate nga kompania finlandeze Patria.
- Mesić u ankua se duke hedhur poshtë padinë e tij civile për kompensim, gjykatat vendase kishin dështuar të mbronin reputacionin e tij në kundërshtim me të drejtën e tij për respektimin e jetës private.
Gjykata tashmë kishte vendosur që megjithëse shtypi nuk duhet të tejkalojë kufij të caktuar, veçanërisht në lidhje me reputacionin dhe të drejtat e të tjerëve dhe nevojën për të parandaluar zbulimin e informacionit konfidencial, megjithatë detyra e tij është të japë – në një mënyrë në përputhje me detyrimet dhe përgjegjësitë e tij – informacione dhe ide mbi të gjitha çështjet me interes publik. Gjykata u pajtua se deklaratat që portretizojnë z. Mesiq si kriminel kishin mundur të njollosnin seriozisht reputacionin e tij dhe ta diskreditonin atë në sytë e publikut, duke rrezikuar kështu të drejtat e tij sipas Nenit 8 të Konventës.
Çështja kryesore ishte nëse shteti kishte arritur ekuilibër të drejtë midis të drejtës së z. Mesiq për mbrojtjen e reputacionit dhe të drejtës së portalit të lajmeve për lirinë e shprehjes. Ajo vuri në dukje se në shqyrtimin e çështjes se gjykatat vendore i kishin kushtuar vëmendje kritereve përkatëse të përcaktuara në praktikën e Gjykatës për atë ushtrim balancues. Ato kishin shqyrtuar nëse artikulli kishte kontribuar në një debat për një çështje me interes publik, sa i njohur ishte kërkuesi dhe mënyra në të cilën ishte marrë informacioni dhe sa i vërtetë ishte ai.
Gjykata konstatoi se artikulli padyshim kishte të bënte me një çështje me interes publik dhe se roli “mbikëqyrës” i mediave ishte veçanërisht i rëndësishëm në një kontekst të tillë, ku gazetaria hulumtuese nënkuptonte që autoritetet mund të mbanin përgjegjësi. Gjithashtu, kufijtë e kritikës së pranueshme ishin më të gjerë për sa i përket një politikani sesa një individi privat. Kjo vlente edhe më shumë për z. Mesić pasi ai nuk ishte politikan i rëndomtë, por kryetar shteti. Për më tepër, artikulli nuk kishte në shënjestër jetën e tij private, por i ishte referuar sjelljes së tij gjatë ushtrimit të detyrës zyrtare.
Gjykata konstatoi se gjetjet e gjykatave vendore duhej të shikoheshin në dritën e faktit se ato kishin shqyrtuar Nenin në tërësi dhe jo thjesht rishikimin e tre deklaratave në mënyrë të izoluar. Për Gjykatën, qasja e gjykatës vendore ishte e justifikuar, duke qenë e vështirë për të shkëputur tre deklaratat nga pjesa tjetër e Nenit. Gjykata konstatoi se gazetari kishte raportuar vetëm atë që thuhej në dokumentet zyrtare dhe e kishte bërë të qartë se deklarata për marrjen e ryshfetit prej 630,000 eurove nga z. Mesić nuk ishte e tij. Gjykata nuk gjeti asgjë të pasaktë në deklaratën se dy persona ishin dënuar me burgim për dhënien e ryshfetit për shitjen e automjeteve të blinduara në Kroaci. Sa i përket deklaratës së tretë, Gjykata konstatoi se nuk mund të thuhej, kur merret artikulli në tërësi, se gazetari kishte deklaruar pa mëdyshje se z. Mesić kishte marrë pjesë në aktivitete kriminale. Gjykata arriti në përfundimin se gjykatat vendore kishin gjetur ekuilibër të drejtë midis të drejtës së ish-presidentit për respektimin e jetës së tij private dhe të drejtës së portalit të lajmeve për lirinë e shprehjes. Andaj, nuk ka pasur shkelje të Nenit 8 të Konventës.
Referencat nga faqja zyrtare e Gjykatës Europiane për të Drejtat e Njeriut