17 Qer Inspektimi i shtëpisë së familjes rome pa bazë ligjore

Në rastin L.F. kundër Hungarisë (kërkesa nr. 621/14, 19.05.2022) Gjykata Europiane për të Drejtat e Njeriut gjeti, njëzëri, se kishte pasur shkelje e Nenit 8 (e drejta për respektimin e shtëpisë) të Konventës Europiane për të Drejtat e Njeriut.

Rasti kishte të bënte me një inspektim të shtëpisë së kërkuesit  – i justifikuar retrospektivisht si i nevojshëm për të vërtetuar përputhjen me rregullat e ndërtimit dhe për caktimin dhe/ose shqyrtimin e përfitimeve të strehimit – në vitin 2011 nga një delegacion i zyrës së kryebashkiakut. Inspektimi u krye si pjesë e një skemë të re sociale dhe mes tensioneve të shtuara mes banorëve romë dhe joromë.

Gjykata konsideroi se inspektimi i shtëpisë së kërkuesit kishte përbërë ndërhyrje me të drejtën e tij për të respektuar shtëpinë e tij. Argumenti i zyrës së kryetarit të bashkisë për të justifikuar se ndërhyrja e autoriteteve hetuese kishte qenë nevoja për të vërtetuar, së pari, nëse shtëpia e kërkuesit kishte respektuar rregullat përkatëse të ndërtimit dhe, së dyti, kushtet e jetesës së familjes për shkak se gruaja e kërkuesit kishte qenë duke marrë përfitime të strehimit. 

Për sa i përket shpjegimit të parë, megjithatë, Gjykata vuri në dukje se autoritetet rajonale e kishin shqyrtuar rastin – pas vendimit të parë të policisë në këtë rast – dhe arriti në përfundimin se rregullat e ndërtimit të mbështetura nga zyra e kryebashkiakut nuk kishin qenë të zbatueshme. Vendimet e mëvonshme të lëshuara nuk i ishin referuar për këtë arsye atyre rregulloreve si bazë ligjore për inspektim. Për sa i përket çështjes së përfitimit të strehimit, zyra e kryetarit të bashkisë nuk u mbështet në asnjë dispozitë të ligjit vendor në vargun e parë të pyetjeve, duke paraqitur vetëm në vargun e dytë të pyetjeve se inspektimi ishte bazuar në Dekretin Bashkiak nr. 3/2009, që parashikonte inspektime në terren përpara caktimit të përfitimeve dhe një shqyrtim vjetor të mëvonshëm.

Por gjykata vuri në dukje se dispozitat gjegjëse të dekretit nuk mund të kishin shërbyer si bazë ligjore për inspektimin. Vendimi i fundit për përfitimet në lidhje me banimin e kërkuesit ishin lëshuar në korrik 2011 dhe në kohën e inspektimit, në tetor 2011, nuk kishte pasur procedure zyrtare në pritje në lidhje me këtë. Prandaj, edhe duke supozuar se dekreti bashkiak kishte lejuar inspektimet në terren për të shqyrtuar përfitimet, kjo ishte krejt e parëndësishme për rastin e kërkuesit, në mungesë të ndonjë procedure zyrtare në pritje.

Meqë as Qeveria as autoritetet nuk ishin mbështetur në ndonjë ligj tjetër për të justifikuar inspektimin, gjykata arriti në përfundimin se ndërhyrja në të drejtat e kërkuesit nuk kishte qenë “në përputhje me ligjin”, dhe përbënin shkelje të Nenit 8.

Referencat nga faqja zyrtare e Gjykatës Europiane për të Drejtat e Njeriut