20 Shk Kroacia shkeli të drejtat e personit pa shtetësi

Në rastin F.S. kundër Kroacisë (kërkesa nr. 8857/16, 05.12.2023) Gjykata Europiane për të Drejtat e Njeriut vendosi, njëzëri, se ka pasur shkelje të Nenit 1 të Protokollit nr. 7 (masa mbrojtëse procedurale që lidhen me dëbimin e të huajve). 

Rasti ka të bëjë me dëbimin e kërkuesit nga Kroacia për arsye sigurie kombëtare, pa u dhënë arsye. Kërkuesi ka lindur në vitin 1991 në Romë dhe vendbanimi i tij aktual nuk dihet. Sipas kërkuesit, ai kishte jetuar në Kroaci që nga viti 1998 dhe kishte qenë shtetas i Bosnje dhe Herzegovinës. Që kur prindërit e tij kishin vdekur kur ishte fëmijë, ai kishte jetuar me motrën, gjyshin dhe dy hallat, të cilat ishin të gjithë shtetas kroatë. Në vitin 2005 atij iu dha qëndrimi i përkohshëm në Kroaci dhe në vitin 2008 banimi i tij u bë i përhershëm. Në vitin 2011 kërkuesi aplikoi për herë të parë për shtetësi kroate. Më 19 dhjetor 2011, Ministria e Brendshme lëshoi një garanci se kërkuesi do të merrte shtetësinë kroate nëse do të kishte hequr dorë nga shtetësia e tij boshnjake ose do të jepte prova se kishte hequr dorë prej saj brenda një periudhe dyvjeçare. Në përcaktimin e arsyeve të saj, Ministria shpjegoi se kërkuesi përmbushi të gjitha kushtet e nevojshme për t’u dhënë garancia, gjegjësisht edhe shtetësia kroate. Ajo i referohej edhe seksionit 8a të Aktit kroat të shtetësisë. Në mars të vitit 2013, kërkuesi hoqi dorë nga shtetësia e tij boshnjake dhe u bë pa shtet. Më pas, ai aplikoi përsëri për shtetësi kroate, në kontekstin e së cilës ishte subjekt i kontrollit të sigurisë. Sipas kërkuesit, më 16 tetor 2014 ai u thirr në selinë e policisë së Zagrebit, ku u prit nga B., i cili tha se ishte një agjent që punonte për agjencinë kombëtare të inteligjencës (më pas “Agjencia”). B. i kërkoi të bashkëpunonte me Agjencinë duke dhënë informacion mbi njerëzit që njihte nga komuniteti i tij musliman. Ai pretendoi se B. e kishte kërcënuar se nëse nuk pranonte të bashkëpunonte, do t’i jepej një opinion negativ në lidhje me kërkesën e tij për shtetësi, qëndrimi i tij në Kroaci do të ndërpritej dhe ai përfundimisht do të përjashtohej nga vendi. Kërkuesi fillimisht pranoi propozimin dhe u takua me B. jashtë ambienteve të policisë ditën e nesërme. B. pastaj dyshohet se filloi të pyeste kërkuesin për pikëpamjet e tij mbi Islamin, ISIS-in dhe disa individë dhe kërkoi të kishte një kopje të të gjitha kontakteve nga telefoni i tij celular. Më pas kërkuesi i tha B. se bashkëpunimi që i ishte kërkuar ishte në kundërshtim me bindjet e tij fetare dhe morale dhe se nuk pranonte të ishte pjesë e tij. Më 3 nëntor 2014 Agjencia informoi policinë se kishte pengesa të sigurisë kombëtare që kërkuesi të merrte shtetësinë kroate, pa dhënë arsyetime të mëtejshme.

Gjykata vëren se në shqyrtimin gjyqësor të vendimit të dëbimit, gjykatat vendore nuk shpjeguan me detyrim as rëndësinë e ruajtjes së konfidencialitetit të dokumentit të Agjencisë në rrethanat e veçanta të çështjes së kërkuesit dhe as shkallën e shqyrtimit që kishin kryer. Me fjalë të tjera, në rastin e kërkuesit, gjykatat vendore duket se nuk kanë arritur të përdorin mekanizmat proceduralë në dispozicion të tyre sipas ligjit vendor, gjë që mund t’i kishte dhënë atij një mundësi efektive për të paraqitur arsye kundër dëbimit të tij. 

Gjykata konkludon se, duke pasur parasysh procedurat në tërësi dhe duke marrë parasysh marzhin e vlerësimit që u është lënë Shteteve në çështjet e sigurisë kombëtare, kufizimi i të drejtave procedurale të kërkuesit në procedurat lidhur me dëbimin e tij nuk u kundërbalancua në procedurat e brendshme që të ruhet vetë thelbi i këtyre të drejtave dhe ta mbrojë atë nga arbitrariteti.

Gjykata arriti në përfundimin se në kësisoji ka pasur shkelje të Nenit 1 të Protokollit nr. 7 të Konventës.