27 Nën Raporti i ri mbi mbrojtjen e pakicave kombëtare në Shqipëri

Shqipëria, si anëtare e Këshillit të Europës, i nënshtrohet vlerësimeve dhe rishikimeve periodike të përpjekjeve të saj për të mbrojtur të drejtat dhe interesat e grupeve të pakicave kombëtare. Komiteti Këshillimor është organ i specializuar brenda Këshillit të Europës, i ngarkuar me monitorimin e zbatimit të Konventës Kornizë për Mbrojtjen e Pakicave Kombëtare në Shtetet Anëtare. Konventa Kornizë, e miratuar në vitin 1995, siguron kuadër ligjor gjithëpërfshirës dhe detyron shtetet anëtare të paraqesin raporte që detajojnë përpjekjet e tyre për të siguruar respektimin dhe mbrojtjen e të drejtave të pakicave. 

Raporti i ri i Komitetit Këshillimor të Këshillit të Europës për mbrojtjen e pakicave kombëtare në Shqipëri thekson rëndësinë e kësaj çështjeje dhe rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar në këtë drejtim. Ai përqendrohet në pajtueshmërinë e Shqipërisë me Konventën Kornizë dhe vlerëson mbrojtjen e pakicave kombëtare brenda vendit dhe gjithashtu vlerëson situatën e grupeve të ndryshme të pakicave, përfshirë komunitetet greke, maqedonase dhe vllehe, ndër të tjera, që banojnë në Shqipëri.

Raporti e ka parasysh se Shqipëria ka bërë përparim në kuadrin ligjor për mbrojtjen e pakicave, veçanërisht përmes miratimit të Ligjit për Mbrojtjen e Pakicave Kombëtare në vitin 2020. Ai përgëzon Shqipërinë për përpjekjet e saj për të nxitur arsimin gjithëpërfshirës për fëmijët e pakicave dhe për të siguruar mësimin e gjuhëve të pakicave dhe njeh bashkëpunimin e përmirësuar mes qeverisë shqiptare dhe përfaqësuesve të pakicave kombëtare.

Megjithatë, përkundër zhvillimeve pozitive, raporti identifikon sfida në zbatimin praktik të të drejtave të pakicave, veçanërisht në fushat e arsimit, medias dhe administratës publike. Shqetësimet janë ngritur për mungesën e të dhënave gjithëpërfshirëse dhe të përditësuara mbi përbërjen demografike të komuniteteve të pakicave kombëtare. Zbatimi efektiv i reformave ligjore dhe të politikave është thelbësor për të siguruar që të drejtat e pakicave të respektohen në praktikë. Duhet bërë më shumë për të promovuar përfshirjen sociale dhe mundësitë ekonomike për komunitetet pakicë. Komunitetet e pakicave po bëjnë thirrje për përfaqësim më të mirë në proceset e vendimmarrjes politike në nivel lokal dhe kombëtar. Në përgjithësi, ka nevojë për përfshirje më të mirë të përfaqësuesve të pakicave kombëtare në proceset e vendimmarrjes në nivel lokal dhe kombëtar. 

Raporti është një hap i rëndësishëm drejt sigurimit që të drejtat e pakicave të respektohen dhe mbështeten brenda vendit. Ai ofron një vlerësim gjithëpërfshirës të përpjekjeve të Shqipërisë në këtë fushë dhe ofron rekomandime për përmirësim. Bashkëpunimi i vazhdueshëm i Shqipërisë me Këshillin e Europës dhe angazhimi i saj për zbatimin e Konventës Kornizë do të jetë thelbësor në avancimin e mbrojtjes së pakicave kombëtare dhe nxitjen e përfshirjes brenda kombit.

Publikimi i këtij raporti ka disa implikime për Shqipërinë dhe Këshillin e Europës, por vendi ka mundësinë të adresojë shqetësimet dhe rekomandimet e përshkruara në raport, duke përmirësuar kështu mbrojtjen dhe integrimin e komuniteteve të pakicave kombëtare. Ai shërben gjithashtu si instrument jetik për nxitjen e dialogut dhe bashkëpunimit mes qeverisë shqiptare dhe përfaqësuesve të pakicave kombëtare dhe riafirmohet angazhimi i vendit për të përmbushur detyrimet e tij sipas Konventës Kornizë, duke demonstruar përkushtimin e tij për të mbrojtur të drejtat e pakicave kombëtare.