05 Maj Rikthimi i vonuar i prokurorit të pezulluar në Shqipëri shkeli Nenin 8

Në rastin Gashi dhe Gina kundër Shqipërisë (kërkesa nr. 29943/18, 04.04.2023) Gjykata Europiane për të Drejtat e Njeriut vendosi, njëzëri, se ka pasur shkelje të Nenit 8 (e drejta për respektimin e jetës private dhe familjare) të Konventës Europiane për të Drejtat e Njeriut në rastin e z. Gina. 

Kërkuesit, Rovena Gashi dhe Dritan Gina, janë shtetas shqiptarë të cilët në kohën e ngjarjeve në fjalë, ishin të martuar dhe punonin si prokurorë. Rasti kishte të bënte me një hetim penal ndaj kërkuesve me dyshimin për parregullsi në lidhje me deklarimin e tyre të pasurive dhe interesave financiare ndër vite dhe pezullimin e tyre nga pozitat e tyre si prokurorë siç kërkohet nga legjislacioni përkatës. 

Në vitin 2016 Shqipëria filloi një seri reformash në sistemin e drejtësisë, që nënkuptonte rivlerësimin e të gjithë prokurorëve në shërbim, përfshirë kërkuesit. Znj. Gashi deklaroi pasurinë e saj dhe të familjes së saj në këtë kontekst. Megjithatë, ajo u shkarkua më pas nga detyra në vitin 2018 për shkak të dështimit për të kaluar vlerësimin e integritetit financiar. Ajo u ankua, duke humbur përfundimisht rastin me një vendim përfundimtar në maj 2019. Ndërkohë, ajo u pezullua sipas ligjeve të vetingut siç kërkohet nga legjislacioni përkatës. Z. Gina, në anën tjetër, e kaloi procesin e vetingut në vitet 2020-21.

Gjykata vuri në dukje se në maj të vitit 2018 Prokurori i Përgjithshëm i Përkohshëm kishte lëshuar urdhra pezullimi në lidhje me kërkuesit, duke i penguar menjëherë të ushtronin detyrat e tyre zyrtare. Këto urdhra ishin bazuar në faktin se kishte pasur hetim penal të vazhdueshëm kundër tyre për një “krim të rëndë të kryer me dashje” dhe për faktin se ata ishin akuzuar. Pezullimi kishte qenë i detyrueshëm pasi një gjyqtar ose prokuror kishte marrë statusin e të pandehurit në një hetim penal për atë lloj vepre penale dhe kishte zgjatur deri në përfundimin e procedimit penal ose nxjerrjen e një vendimi gjyqësor të formës së prerë.

Lidhur me znj. Gashi, Gjykata vendosi që ankesa e saj në lidhje me pezullimin e saj nuk ishte brenda fushëveprimit të Nenit 8 meqë ajo nuk kishte dëshmuar se pasojat në jetën e saj private nga urdhri i pezullimit, i cili kishte qenë në fuqi për pak më shumë se dy muaj gjatë të cilit ajo vazhdoi të merrte pagën e saj, kishin qenë mjaft serioze për të përfshirë Nenin 8. 

Megjithatë, Gjykata ishte e kënaqur që pasojat për z. Gina – duke përfshirë pamundësinë për të punuar për 20 muaj dhe pasigurinë e situatës gjatë asaj periudhe, pavarësisht vazhdimit të marrjes së pagës së tij – kishin qenë mjaft serioze për të nxitur zbatimin e Nenit 8 dhe kishin arritur në një “ndërhyrje” në jetën e tij private.

Gjykata vendosi se pezullimi i tij kishte qenë pa asnjë bazë ligjore pasi kishte përfunduar hetimi penal kundër tij, dhe për këtë arsye nuk kishte qenë “në përputhje me ligjin”. Prandaj, Gjykata gjeti shkelje në lidhje me pezullimin e z. Gina nga detyra. 

Referencat nga faqja e Gjykatës Europiane për të Drejtat e Njeriut