16 Јул Извештај на ОБСЕ за масовната оставка во косовскиот правосуден систем по 2022 година

Во февруари 2024 година, мисијата на ОБСЕ на Косово објави извештај со кој се расветлуваат последиците од масовната оставка на судиите, обвинителите и административниот персонал во правосудниот систем на косовските Срби во регионот на Митровица во 2022 година.

Интеграцијата на судиите, обвинителите и административниот персонал од косовските Срби во косовскиот правосуден систем, како што беше наложено со Договорот од Брисел од 2013 година и последователниот Договор за правда од 2015 година, беше значаен чекор постигнат до октомври 2017 година. Сепак, политичката ситуација во северно Косово стануваше сè понестабилна и понапната во текот на 2022 година.

Во октомври 2022 година, одлуката на косовската влада за пререгистрација на возилата со српски регистарски таблички предизвика дополнителна тензија. Потоа, во ноември 2022 година, директорот на косовските Срби на Регионалната дирекција на косовската полиција за северот, Ненад Ѓуриќ, јавно изјави дека полицајците од редот на косовските Срби во регионот нема да ја почитуваат одлуката, што доведе до негово суспендирање од страна на косовската полиција.

Како одговор на суспензијата на Ѓуриќ, српските политички лидери најавија повлекување на претставниците на косовските Срби од косовските институции на северот. Оваа одлука предизвика бран оставки, при што сите судии, обвинители и административни службеници од редот на косовските Срби се повлекоа во регионот на Митровица.

Последиците од овој масовен егзодус беа длабоки, што влијаеше на ефикасноста и функционалноста на правосудниот систем во Митровица. Дојде до значителни прекини во судските постапки, при што не беа спроведени рочишта за случаи доделени на судии и обвинители на косовските Срби. 

Масовната оставка не само што ги наруши судските постапки, туку ги компромитираше и основните начела на правично судење, вклучувајќи го и правото на судење во разумен рок и пристапот до правдата. Многу кривични и граѓански предмети беа прераспределени на судии и обвинители од редовите на косовските Албанци, што доведе до зголемен обем на предмети на поединечни судии и обвинители кои се косовски Албанци и до одложување на предметите.

Според извештајот, споредувајќи ги податоците пред и по масовната оставка, евидентен е значителен пад „во извршувањето на судските одлуки, бидејќи статистичките податоци откриваат значително намалување на вкупната стапка на разрешени предмети од 64% во првата половина на 2022 година во споредба со 25% во истиот период во 2023 година“. Слично на тоа, во однос на „предметите на општ криминал упатени на главен претрес, статистичките податоци укажуваат на забележителен пад на вкупната стапка на разрешени предмети од 117% во првата половина на 2022 година на 74% во првата половина на 2023 година“.