27 Ное Нов извештај за заштитата на националните малцинства во Албанија
Албанија, како членка на Советот на Европа, подлежи на периодични проценки и прегледи на нејзините напори за заштита на правата и интересите на нејзините национални малцински групи. Советодавниот комитет е специјализирано тело во рамките на Советот на Европа, задолжено да го следи спроведувањето на Рамковната конвенција за заштита на националните малцинства во земјите-членки. Рамковната конвенција, усвоена во 1995 година, обезбедува сеопфатна правна рамка и ги обврзува земјите-членки да поднесуваат извештаи во кои детално се опишани нивните напори да обезбедат почитување и заштита на правата на малцинствата.
Новиот извештај на Советодавниот комитет на Советот на Европа за заштита на националните малцинства во Албанија го нагласува значењето на ова прашање и важноста на меѓународната соработка во овој поглед. Тој се фокусира на усогласеноста на Албанија со Рамковната конвенција и ја проценува заштитата на националните малцинства во земјата, а исто така ја оценува и состојбата на различните малцински групи, вклучително и грчката, македонската и влашката заедница, меѓу другите, кои живеат во Албанија.
Извештајот потврдува дека Албанија постигнала напредок во правната рамка за заштита на малцинствата, особено преку усвојувањето на Законот за заштита на националните малцинства во 2020 година. Извештајот ги поздравува напорите на Албанија да поттикне инклузивно образование за децата од малцинствата и да обезбеди настава на малцинските јазици, и ја препознава подобрената соработка меѓу албанската влада и претставниците на националните малцинства.
Сепак, и покрај позитивниот развој, извештајот ги утврдува и предизвиците во практичното спроведување на правата на малцинствата, особено во областа на образованието, медиумите и јавната администрација. Истакната е загриженост поради недостигот на сеопфатни и ажурирани податоци за демографскиот состав на националните малцински заедници. Ефикасното спроведување на правните и политичките реформи е од суштинско значење за обезбедување на почитување на правата на малцинствата во пракса. Треба да се работи повеќе на промовирање на социјалната вклученост и економските можности за малцинските заедници. Малцинските заедници бараат подобра застапеност во процесите на донесување политички одлуки и на локално и на национално ниво. Генерално, постои потреба од подобро вклучување на претставниците на националните малцинства во процесите на донесување одлуки на локално и национално ниво.
Извештајот претставува значаен чекор кон обезбедување на тоа дека малцинските права се почитуваат и поддржуваат во земјата. Тој содржи сеопфатна проценка на напорите на Албанија во оваа област и нуди препораки за подобрување. Континуираната соработка на Албанија со Советот на Европа и нејзината посветеност на спроведувањето на Рамковната конвенција ќе бидат од суштинско значење за унапредување на заштитата на националните малцинства и поттикнување на инклузивноста во нацијата.
Објавувањето на овој извештај има неколку импликации за Албанија и за Советот на Европа, но земјата има можност да одговори на загриженоста и препораките наведени во извештајот, а со тоа да ја подобри заштитата и интеграцијата на нејзините национални малцински заедници. Извештајот, исто така, служи како витален инструмент за поттикнување на дијалогот и соработката меѓу албанската влада и претставниците на националните малцинства, а посветеноста на земјата на исполнувањето на обврските од Рамковната конвенција е реафирмирана, што е знак за нејзината посветеност во поддржувањето на правата на националните малцинства.