13 Shk Hetim joefektiv i pretendimeve të abuzimit seksual në një jetimore

Në rastin X dhe të tjerët kundër Bullgarisë (kërkesa nr. 22457/16, 02.02.2021) Gjykata Europiane për të Drejtat e Njeriut ka gjetur se ka pasur shkelje të aspekteve procedurale të Nenit 3 (ndalimi i trajtimit çnjerëzor ose degradues) dhe asnjë shkelje të gjymtyrës thelbësore të Nenit 3 të Konventës Europiane për të Drejtat e Njeriut. 

Rasti kishte të bënte me pretendimet e abuzimit seksual të kryera ndaj tre fëmijëve në një jetimore bullgare para birësimit të tyre nga një çift italian në qershor 2012.

Gjykata gjeti që kërkuesit, për shkak të moshës së tyre të re dhe statusit të tyre si fëmijë të lënë pa kujdes prindëror dhe të vendosur në një institucion, kishin qenë në një situatë veçanërisht të prekshme, dhe se abuzimi seksual dhe dhuna e pretenduar, nëse vërtetohet, do të kishte qenë mjaft serioze për të hyrë brenda fushës së zbatimit të Nenit 3 të Konventës. 

Gjykata vendosi, në veçanti, se nuk kishte informacion të mjaftueshëm për të gjetur se autoritetet bullgare dinin ose duhej të kishin ditur për një rrezik real dhe të menjëhershëm për kërkuesit për t’u nënshtruar keqtrajtimit, të tilla si krijimi i një detyrimi për të marrë masa operacionale parandaluese për t’i mbrojtur ata nga një rrezik i tillë. Kështu, nuk kishte pasur shkelje të pjesës thelbësore të Nenit 3 të Konventës.

Por, Gjykata konsideroi në veçanti se autoritetet hetuese nuk kishin përdorur mekanizmat në dispozicion të hetimit dhe bashkëpunimit ndërkombëtar me autoritetet italiane. Kishte prova të shumta dorëzuar qeverisë bullgare, si pamje dhe fotografi, dokumente që përmbajnë disa detaje të sakta dhe emërtimin e individëve si autorë të abuzimit të pretenduar, raporte nga një psikiatër, prova të abuzimit të fëmijëve të tjerë në një jetimore, etj.

Ndërsa ishte e vërtetë se mund të mos ishte e këshillueshme që autoritetet bullgare të intervistonin kërkuesit duke pasur parasysh rrezikun e përkeqësimit të çfarëdo traume që ata mund të kishin pësuar, Gjykata konsideroi se në këto rrethana autoritetet bullgare duhet të kishin vlerësuar nevojën për të kërkuar intervista të tilla. Sidoqoftë, vendimet e dhëna nga autoritetet e ndjekjes penale nuk përmbajnë ndonjë arsyetim në lidhje me këtë dhe mundësia e marrjes në pyetje të kërkuesve nuk u mor parasysh, me sa duket për arsyen e vetme që ata nuk kishin jetuar në bullgari.

Për më tepër, përkundër faktit se tre hetime ishin hapur pas botimit të artikujve dhe kërkesave nga autoritetet italiane, autoritetet bullgare kishin kufizuar përpjekjet e tyre për të marrë në pyetje njerëzit e pranishëm në jetimore ose në afërsi, dhe kishin mbyllur çështjen mbi bazën e vetme të asaj metode hetimore.

Gjykata vuri në dukje se autoritetet hetuese kishin reduktuar hetimin e tyre për të gjetur se pretendimet e kërkuesve ishin të rreme. Sipas Gjykatës, të gjitha këto konsiderata sugjeruan se autoritetet hetuese nuk kishin marrë të gjitha masat e arsyeshme për të hedhur dritë mbi faktet e çështjes në fjalë dhe nuk kishin bërë analizë të plotë dhe të kujdesshme të provave para tyre. Mangësitë e vërejtura dukeshin mjaft serioze që të konsiderohej se hetimi i kryer nuk kishte qenë efektiv për qëllimet e Nenit 3 të Konventës, i interpretuar në dritën e instrumenteve të tjerë të zbatueshëm ndërkombëtarë dhe në veçanti të Konventës së Këshillit të Europës për Mbrojtjen e Fëmijëve nga Shfrytëzimi Seksual dhe Abuzimi Seksual (“Konventa e Lanzarote”). Prandaj kishte pasur një shkelje të pjesës procedurale të Nenit 3 të Konventës.

Referencat nga Gjykata Europiane për të Drejtat e Njeriut