23 Gus Përdorimi i provave të marra me anë të përgjimit sekret në procedurat penale

Në rastin Blagajac kundër Kroacisë (kërkesa nr. 50236/16, 09.05.2023) Gjykata Europiane për të Drejtat e Njeriut gjeti shkelje të Nenit 6 § 1 të Konventës Europiane për të Drejtat e Njeriut. Rasti përfshinte procedime penale kundër kërkuesit, i cili ishte avokat, për dyshimin e dhënies së ryshfetit në një çështje ryshfeti në shkallë të gjerë që përfshinte zyrtarë të kadastrit. Kërkuesi ngriti disa ankesa, duke përfshirë paligjshmërinë e kontrollit të pajisjeve të tij elektronike dhe përdorimin e provave të marra nga kontrolli, pamundësinë për të hyrë në dosjen e çështjes për përgjim të fshehtë dhe mosparaqitjen e parashtresave të arsyetuara të Prokurorisë së Shtetit në mbrojtje gjatë procedurës së apelimit.

Lidhur me kërkimin e laptopit dhe telefonave celularë të kërkuesit, Gjykata konstatoi se ajo ndërhynte në të drejtën e kërkuesit për privatësi sipas Nenit 8 të Konventës. Megjithatë, kërkimi u krye në bazë të dispozitave përkatëse të Kodit të Procedurës Penale, i cili nuk kërkonte praninë e një gjykatësi hetues ose një përfaqësuesi të Shoqatës së Avokatëve Kroatë për kërkimin e pasurive të luajtshme siç janë pajisjet elektronike. Kërkuesi kishte mundësi të kundërshtonte ose të refuzonte të nënshkruante procesverbalin e kërkimit, por ai nuk e bëri këtë. 

Gjykata konstatoi se ndërhyrja në të drejtat e kërkuesit i shërbente qëllimit legjitim të luftimit të korrupsionit dhe krimit të organizuar, dhe kërkuesi nuk argumentoi se kjo cënonte privilegjin e tij ligjor profesional. Rrjedhimisht, kjo ankesë është qartazi e pabazuar dhe duhet të refuzohet në përputhje me Nenin 35 §§ 3 (a) dhe 4 të Konventës.

Lidhur me provat e paraqitura në gjykim, Gjykata vuri në dukje se kërkuesi mori transkriptet e audio regjistrimeve të përgatitura nga një ekspert i paanshëm i IT-së, dhe ai kishte mundësi të mjaftueshme për të kundërshtuar përmbajtjen e tyre, por nuk arriti ta bënte këtë. Nuk ka pasur prova që sugjerojnë se kërkuesi është penguar të përgatisë në mënyrë adekuate mbrojtjen e tij në lidhje me provat e paraqitura në gjykim.

Lidhur me pamundësinë për t’u konsultuar me materialet e mbetura të marra përmes përgjimit sekret, Qeveria argumentoi se kërkuesi kishte qasje në dosjet përkatëse të rasteve, por nuk e shfrytëzoi mundësinë. Kërkuesi pretendoi se nuk dinte për ekzistencën e një dosjeje dhe u informua se një dosje tjetër ishte arkivuar, por ai nuk dha prova për të mbështetur këto pretendime. Gjykata i konsideroi të pabesueshme pohimet e kërkuesit, duke qenë se ekzistenca e një dosjeje është përmendur në vendimin për nisjen e hetimit. Meqenëse kërkuesi nuk u ankua vazhdimisht ose nuk kërkoi qasje në materiale, Gjykata arriti në përfundimin se kjo ankesë ishte qartazi e pabazuar.

Gjykata e hodhi poshtë ankesën e kërkuesit për kërkimin e pajisjeve të tij elektronike si të papranueshme, duke treguar se nuk ishte e paligjshme pasi çdo ndërhyrje në të drejtat e mbrojtura sipas Nenit 8 duhej të bazohej në ligj. Tutje, Gjykata nuk ka konstatuar shkelje të garancive për gjykim të drejtë në lidhje me këtë ankesë.

Lidhur me shkeljen e pretenduar të parimit të barazisë në lidhje me parashtresat nga Zyra e Prokurorit të Shtetit, Gjykata e gjeti ankesën të pranueshme dhe deklaroi se argumentet e paraqitura nga Qeveria nuk garantonin një përfundim tjetër. Kësisoji, ka pasur shkelje të Nenit 6 § 1 të Konventës në këtë drejtim.

Referencat nga faqja zyrtare e Gjykatës Europiane për të Drejtat e Njeriut